Çocuklarda DEHB: Anlama, Tanı ve Destek

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklarda sıkça rastlanan nörolojik bir durumdur. DEHB, dikkat süresinin kısalığı, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum, hem çocuk hem de ailesi için günlük yaşamı oldukça zorlaştırabilir. Ancak doğru anlayış ve destekle, DEHB ile yaşamayı öğrenmek mümkündür. DEHB Nedir? DEHB, beyindeki belirli kimyasalların dengesizliğinden kaynaklanır ve bu durum, çocuğun dikkatini toplamasını, görevleri tamamlamasını ve dürtülerini kontrol etmesini zorlaştırır. DEHB'nin üç temel tipi vardır: Dikkat Eksikliği Baskın Tip: Çocuk, ayrıntılara dikkat etmekte zorlanır, dikkatini sürdürmekte güçlük çeker ve sık sık unutkanlık yaşar. Hiperaktif-Dürtüsel Baskın Tip: Çocuk, sürekli hareket halindedir, oturmakta zorlanır ve sırasını beklemek gibi sabır gerektiren durumlardan kaçınır. Bileşik Tip: Hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite-dürtüsellik belirtilerinin bir arada görüldüğü durumdur. DEHB Belirtileri DEHB'nin belirtileri çocuklarda farklı şekillerde kendini gösterebilir. En yaygın belirtiler arasında şunlar yer alır: Görevleri tamamlamakta zorlanma Detayları gözden kaçırma ve dikkatsiz hatalar yapma Uzun süre dikkat gerektiren aktivitelerden kaçınma Sık sık eşyaları kaybetme Aşırı konuşma ve diğerlerinin sözünü kesme Sabırsızlık ve sırasını beklemekte zorlanma Sürekli kıpırdanma ve yerinde duramama Tanı Süreci DEHB tanısı koymak karmaşık bir süreçtir ve sadece bir uzman tarafından yapılmalıdır. Tanı koyulurken, çocuğun davranışları ve belirtileri dikkatlice incelenir. Aileden, öğretmenlerden ve çocuğun kendisinden alınan bilgiler ışığında kapsamlı bir değerlendirme yapılır. Ayrıca, diğer olası durumları ekarte etmek için çeşitli testler ve ölçekler kullanılır. Tedavi ve Destek DEHB tedavisinde genellikle ilaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim desteği kombinasyonu kullanılır. İlaç tedavisi, çocuğun dikkatini artırmaya ve hiperaktiviteyi azaltmaya yardımcı olabilir. Davranış terapisi ise, çocuk ve ailesine, DEHB ile başa çıkma stratejileri öğretir. Eğitim desteği ise, çocuğun okulda başarılı olmasına yardımcı olmak için özel düzenlemeleri içerir. Aileler İçin Öneriler DEHB'li bir çocuğa sahip olmak, aileler için de zorlu olabilir. Ancak bazı stratejilerle bu süreç daha yönetilebilir hale gelebilir: Yapı ve Rutin Oluşturun: Günlük rutinler, çocuğun ne bekleyeceğini bilmesine yardımcı olur ve stresini azaltır. Pozitif Takviye Kullanın: Çocuğunuzun olumlu davranışlarını ödüllendirin. Bu, çocuğunuzun özgüvenini artırır ve pozitif davranışlarını pekiştirir. Net Kurallar ve Sınırlar Belirleyin: Kuralların net ve tutarlı olması, çocuğunuzun sınırları anlamasına yardımcı olur. Sabırlı ve Anlayışlı Olun: DEHB'li çocuklar bazen davranışlarını kontrol etmekte zorlanırlar. Sabırlı ve destekleyici olmak, çocuğunuzun kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Sonuç DEHB, çocuğunuzun yaşamını karmaşık hale getirebilir, ancak doğru destek ve anlayışla bu durumun üstesinden gelmek mümkündür. Erken tanı ve müdahale, çocuğunuzun potansiyelini en iyi şekilde kullanmasına ve sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olabilir. Aileler olarak, sevgi ve sabırla, çocuklarımızın yanında olduğumuzu onlara hissettirmek en önemli adımlardan biridir. Çocuklarda DEHB hakkında daha fazla bilgi almak ve destek sağlamak için bir uzmana başvurmanız önemlidir. Unutmayın, her çocuğun desteğe ve anlaşılmaya ihtiyacı vardır.

Psikolog Feriha Kaşifoğlu